اشتباه در موضوع قرارداد با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه و انگلستان

بخش نخست: شناخت موضوع

فصل نخست: تاریخچه اشتباه

گفتار نخست: تاریخچه اشتباه در حقوق روم

گفتار دوم: تاریخچه اشتباه در حقوق فرانسه

گفتار سوم: تاریخچه اشتباه در حقوق انگلیس

گفتار چهارم: تاریخچه اشتباه در حقوق ایران

مبحث اول: تاریخچه اشتباه قبل از ورود اسلام به ایران

مبحث دوم: تاریخچه اشتباه بعد از ورود اسلام به ایران

بند اول- دوران حاکمیت فقه و فقها

بند دوم- دوران حاکمیت قانون و مجلس

فصل دوم: مفاهیم و تعاریف

گفتار نخست: مفهوم اشتباه

مبحث نخست: مفهوم لغوی

مبحث دوم: مفهوم اصطلاحی

گفتار دوم: مفاهیم مرتبط

مبحث اول: جهل

بند نخست- مفهوم جهل

بند دوم- تفاوت اشتباه و جهل

مبحث دوم: شبهه

بند نخست- مفهوم شبهه

بند دوم- تفاوت اشتباه و شبهه

مبحث سوم: مفاهیم دیگر

بند نخست- خطاء

بند دوم- غلط

بند سوم- سفه (سفاهت)

بند چهارم- حمق (حماقت)

بند پنجم- سهو

بند ششم- غفلت

بند هفتم- غرور و غبن

بند هشتم- تردید

بند نهم- وهم و ابهام

بند دهم- نسیان

گفتار سوم: موضوع معامله

مبحث نخست: موضوع تعهد

مبحث دوم: مورد معامله (موضوع معامله)

مبحث سوم: خود موضوع معامله

بند نخست‏- نظریه نوعی (مکتب مادی)

بند دوم- نظریه شخصی

بند سوم- نظریه مختلط

فصل سوم: تقسیمات اشتباه (اقسام اشتباه)

گفتار نخست: تقسیمات اشتباه در حقوق ایران

مبحث نخست: تقسیمات اشتباه بر حسب ماهیت آن (متعلَّق آن)

بند نخست- اشتباه حکمی

الف- ادله عذر نبودن اشتباه

ب- ادله عذر ‌بودن اشتباه

بند دوم- اشتباه موضوعی

الف- اشتباه در موضوع معامله

ب- اشتباه در شخص طرف معامله

ج- اشتباه در نوع معامله

د- اشتباه در انگیزه

ﻫ- اشتباه در جهت

مبحث دوم: تقسیمات اشتباه بر حسب اثر آن

بند نخست- اشتباهات موجب بطلان

بند دوم- اشتباهات موجب خیار

بند سوم- اشتباهات بی‌اثر

گفتار دوم: تقسیمات اشتباه در حقوق فرانسه

مبحث نخست: تقسیم اشتباه بر حسب ماهیت آن

مبحث دوم: تقسیم اشتباه بر حسب اثر آن

بند نخست- اشتباه مانع

بند دوم- اشتباه عیب رضایت

بند سوم- اشتباه بی‌اثر

گفتار سوم: تقسیمات اشتباه در حقوق انگلیس

مبحث نخست: تقسیمات اشتباه بر حسب مشترک، دوجانبه و یکجانبه بودن آن

بند نخست- اشتباه مشترک

بند دوم- اشتباه دوجانبه

بند سوم- اشتباه یکجانبه

مبحث دوم: تقسیمات اشتباه بر حسب تأثیر آن

بند نخست- اشتباه موجب قابلیت ابطال

بند دوم- اشتباه موجب بطلان

بخش دوم: مبانی و آثار و شرایط تأثیر اشتباه در موضوع معامله

فصل نخست: اراده بهعنوان مبنای تأثیر اشتباه

گفتار نخست: تحلیل اراده

مبحث نخست: ماهیت اراده

بند نخست- ماهیت فلسفی و کلامی اراده

بند دوم- ماهیت روانی و اخلاقی اراده

مبحث دوم: تحلیل حقوقی اراده

بند نخست- اجزای اراده

الف- رضا

ب- قصد

بند دوم- تحلیل اراده

گفتار دوم: قواعد مبتنی بر اراده

مبحث نخست: تبعیت عقد از قصد

مبحث دوم: تجارت عن تراض

مبحث سوم: شرط ضمنی

گفتار سوم: تأملاتی درخصوص اراده

مبحث نخست: اقسام اراده

مبحث دوم: حاکمیت اراده و آزادی قراردادها

مبحث سوم: محدودیتهای اصل حاکمیت اراده

مبحث چهارم: عیوب اراده

بند نخست- عیوب مانع قصد

بند دوم- عیوب مانع رضا

بند سوم- عیوب مانع کمال رضا

فصل دوم: قاعده لزوم تطابق ایجاب و قبول بهعنوان مبنای تأثیر اشتباه

گفتار نخست: تطابق دو اراده در حقوق ایران

مبحث نخست: تبیین قاعده تطابق ایجاب و قبول

مبحث دوم: قلمروی قاعده

گفتار دوم: تطابق دو اراده در حقوق انگلستان

فصل سوم: مبانی و قواعد اخلاقی

گفتار نخست: قاعده اخلاقی و اشتباه

گفتار دوم: حسن نیّت و سوء نیّت

گفتار سوم: رفتارهای غیر اخلاقی طرف دیگر

مبحث نخست: تدلیس

مبحث دوم: توصیف خلاف واقع

مبحث سوم: سکوت

مبحث چهارم: تقصیر طرف دیگر

فصل چهارم: نظریه‌های دیگر

گفتار نخست: لاضرر

مبحث نخست: لاضرر یا شرط ضمنی بهعنوان مبنای خیاراتی مانند عیب و غبن

مبحث دوم: جبران خسارت در حقوق انگلستان و فرانسه

بند نخست- اصلاح

بند دوم- فسخ

بند سوم- رد اجرای عین تعهد

گفتار دوم: نظریه ساوینی

گفتار سوم: نظریه ایرینگ

گفتار چهارم: تقدم اشاره یا وصف

گفتار پنجم: نظریه علت تعهد

گفتار ششم: مصالح دیگر

فصل پنجم: شرایط تأثیر اشتباه

گفتار نخست‏: اساسی بودن اشتباه

مبحث نخست: مفهوم اساسی بودن اشتباه

مبحث دوم: ملاکهای تشخیص

مبحث سوم: اشتباه غیر اساسی

گفتار دوم: وقوع در قلمروی تراضی

گفتار سوم: قابل بخشش بودن اشتباه

گفتار چهارم‏: سایر شرایط

مبحث نخست: شرایط عمومی

مبحث دوم: شرایط اثباتی اشتباه

بند نخست- محتمل بودن صدق دعوای اشتباه

بند دوم- متعارف و معقول بودن اشتباه

نتیجه: