مدل روشی تفسیر تربیتی

فصل اول:.کلیات پژوهش

بیان مسأله

اهمیّت و ضرورت پژوهش

سؤال‌های پژوهش

سؤال اصلی

سؤال‌های فرعی

فرضیه‌های پژوهش

فرضیه اصلی

فرضیه‌های فرعی

اهداف پژوهش

پیشینه پژوهش

روش پژوهش:

سازماندهی پژوهش

تعریف مفاهیم

فصل دوم:.چیستی تفسیر تربیتی

1. تربیت…

۱-۱٫ تربیت در لغت

۲-۱٫ تربیت در اصطلاح

۳-۱٫ قلمرو تربیت

۴-۱٫ تعریف مورد نظر از تربیت

۵-۱٫ نسبت تربیت با مفاهیم و دانش‌های هم‌خانواده

هدایت..

نسبت هدایت و تربیت

اخلاق

نسبت اخلاق و تربیت

عرفان.

نسبت عرفان و تربیت

روان‌شناسی

نسبت روان‌شناسی و تربیت

نتیجه‌گیری..

2. مفهوم‌شناسی تفسیر

۲-۱٫ مفهوم لغوی

۲-۲٫ مفهوم اصطلاحی تفسیر

فعالیت تفسیری مفسّر در رابطه با متن

تفسیر در قالب بینامتنی

3. مفهوم‌ شناسی تفسیر تربیتی

مفهوم ‌شناسی تفسیر تربیتی مبتنی بر معنای عام تربیت

مفهوم ‌شناسی‌های مبتنی بر معنای خاص تربیت:

تعاریف تفسیر تربیتی:

تحلیل تعاریف و ارائه تعریف مختار

4. قلمرو تفسیر تربیتی
5. گونه‌شناسی تفسیر و تفسیر تربیتی

۵-۱٫ گونه‌شناسی تفسیر:

۵-۲٫ گونه‌شناسی تفسیر تربیتی

تفسیر تربیتی به مثابه روش

تفسیر تربیتی به مثابه گرایش

تفسیر تربیتی در قالب سبک

تفسیر تربیتی به مثابه یک صبغه (لون)

فصل سوّم: رسالت‌های تفسیر تربیتی

1. رسالت‌های تفسیر تربیتی در تقسیم نخست

۱-۱٫ استخراج و برجسته‌کردن آموزه‌های تربیتی قرآن

۱-۱-۱٫ استخراج آموزه‌های تربیتی قرآن در قالب ترتیبی

۱-۱-۲٫ : تفسیر تربیتی در قالب تفسیر موضوعی

الف. تفسیر تربیتی موضوعی با بهره‌وری درون متنی از قرآن

ب. تفسیر تربیتی موضوعی با بهره‌وری برون متنی به قرآن

۱-۲٫ تفسیر آیات تربیتی قرآن

تفسیر تربیتی آیه وقایه

امکان و ضرورت تربیت در آیه وقایه

اهداف کلی تربیت در آیه وقایه

ساحت ها و ابعاد تربیت در آیه وقایه

۱-۳٫ کشف روش‌های تربیتی قرآن

2. رسالت‌های تفسیر تربیتی در تقسیم دوّم

۲-۱٫ رسالت‌های تفسیر تربیتی ناظر به فرایند تربیت

۲-۲٫ تفسیر تربیتی ناظر به معنای علوم تربیتی

فصل چهارم ویژگی‌های نگرشی تفسیر تربیتی

1. تفسیر تربیتی تفسیر مقصد گرا
2. تفسیر تربیتی؛ تفسیری توحیدی
3. تفسیر تربیتی؛ تفسیری قرآن سلوک
4. تفسیر تربیتی؛ تفسیری جامع نگر

۴-۱٫ جامع نگری در توجّه به عناصر نظام تربیتی

۴-۱-۱٫ جامع ‌نگری در توجّه به ساحت‌های وجودی و زندگی انسان

۴-۱-۱-۱٫ ساحت های جسمی و روحی (مادی و معنوی)

۴-۱-۱-۲٫ عرصه‌های حیات دنیوی و اخروی

۴-۱-۱-۳٫ ابعاد وجود انسان

۴-۱-۲٫ جامع نگری در توجّه به روش‌های تربیتی

۴-۱-۳٫ جامع نگری در توجّه به اهداف تربیتی

۴-۱-۴٫ جامع نگری در توجّه به اصول تربیتی

۴-۱-۵٫ جامع ‌نگری در توجّه به ابزارهای تربیتی

۴-۲٫ جامع ‌نگری در توجّه به مسائل تفسیری

5. تفسیر تربیتی؛ تفسیری شوق آفرین و عینی‌گرا

۵-۱٫ شوق آفرینی

۵-۲٫ عینی نگری و واقع گرایی

فصل پنجم ابزارهای تفسیر تربیتی

1. شعر.

کیفیت حضور شعر در تفسیر

2. تمثیل

دلایل اهمیّت تمثیل در تعلیم و تربیت

الف. محسوس سازی و مفهوم نمایی معقولات و معارف بلند

ب. شمول و فراگیری مخاطبان

ج. برانگیزی نیروی فکر و اندیشه مخاطب

د. اثر گذاری شگرف بر مخاطب

ه. ایجاد زمینه پذیرش با کاستن از تلخی پند

و. تنوّع بخشی، جذاب سازی و زینت بخشی به کلام

ز. متقاعد سازی و اقناع بخشی

جایگاه تمثیل در تفسیر تربیتی

الف. پردازش تربیتی آیات تمثیلی

ب. تبیین تمثیلی معارف قرآن

۳٫داستان……..

۳-۱٫ کارکردهای داستان

الف. ابزار تفهیم عامه

ب. تربیت و آموزش غیر مستقیم

ج. انگیزش عاطفی

د. جذّاب سازی و تنوّع بخشی به کلام

ه. عینیت بخشی و نمونه سازی

و. بارور سازی فکر و اندیشه

۳-۲٫ نقش و کارکرد داستان در تفسیر

الف. پردازش تربیتی داستان های قرآن

ب. بهره‌گیری از داستان در تفسیر قرآن

4. شواهد تاریخی

نقش تاریخ در تربیت

نقش تاریخ در تفسیر

الف. پردازش تربیتی آیات تاریخی

ب. بهره‌گیری از تاریخ در تفسیر

5. شواهد نقلی و روایی

کارکردهای تربیتی روایات تفسیری

الف. مصداق یابی

ب. عینی سازی

ج. باطن یابی

د. تأکید بخشی بر معنای مقصود

ه‌. شوق آفرینی و شور افکنی

و‌. وضوح بخشی

ز‌. نصحیت‌گری و ارشاد نمایی

6. بیان تجربیات

۶-۱٫ بیان تجربیات حسی

۶-۲٫ بیان تجربیات شهودی

۶-۳٫ تجربیات عملی:

۶-۴٫ تجربیات علمی

۶-۴-۱٫ علوم تجربی

۶-۴-۲ علوم انسانی

زمینه‌های بهره‌گیری از علوم انسانی در تفسیر

1. تحلیل ارتباط بین پدیده ها
2. ترجیح یک برداشت بر دیگر برداشتها
3. ارائه تبیین روشن‌تر و گویاتر
4. زمینه سازی برای کشف حلقه‌های مفقود
5. تبیینات عقلی

نقش تبیینات عقلی در تفسیر تربیتی

۷-۱٫ نقش تبیینی و توضیحى:

۷-۲٫ نقش کشف استلزامات

جمع بندی، نتایج و پیشنهادها