بررسی اثرضد ویروسی عصاره گیاه مرزه علیه ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک درکشت سلول

ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک در خانواده هرپس ویریده قرار دارد. این ویروس طیفی از  بیماریها شامل التهاب حاد مخاط دهان و لثه، التهاب قرنیه و ملتحمه چشم، آنسفالیت، بیماریهای تناسلی و عفونت های نوزادان و غیره را ایجاد می کند. از داروهای مورداستفاده بر علیه این ویروس آسیکلوویر، فم سیکلوویر هستند که گزارشاتی مبنی بر مقاومت برعلیه این داروها و عوارض جانبی آنها انتشار یافته است. یکی از راه های مناسب جهت جلوگیری از چنین مشکلاتی در درمان بیماری ها استفاده از داروهای گیاهی به علت عوارض کمتر و صرفه جویی در هزینه ها است.در این تحقیق اثر ضد ویروسی عصاره گیاهی مرزه (Satureja mutica L.) که یکی از گیاهان دارویی است برتکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید. در این مطالعه ابتدا سمیت عصاره مرزه بر سلول های Hela  با روش تریپان بلو و MTT مورد بررسی قرار گرفت و محدوده بالاترین غلظت غیر سمی بر سلول مشخص گردید، سپس اثرات ضد ویروسی عصاره بر روی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک به طور مستقیم انجام شد، در مرحله بعد با غلظت های مختلف و همچنین درمقاطع زمانی مختلف از تکثیر ویروس، بررسی گردید و درهر مرحله تیتر ویروسی به کمک روش TCID50 اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که غلظت ( µg/ml 08/0) از عصاره گیاه   satureja mutica L. فاقد سمیت بر سلول های Hela بوده و همین غلظت دارای بیشترین اثر مهارکنندگی بر تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک   می باشد و نیز حداکثر اثر بازدارندگی عصاره در زمان ۱ ساعت تا ۱۲ساعت پس از آلوده کردن سلول ها مشاهده شد و تیتر ویروس نسبت به کنترل کاهش قابل توجهی نشان داد. با توجه به نتایج بدست آمده دراین پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که مواد موثره درگیاه اثر ضد ویروسی خود را از طریق تداخل با بیان ژن های آلفا و بتا و گاما اعمال می کند و در نهایت از تکثیر ویروس جلوگیری می کند

نوع فایل :word

تعداد صفحات :۹۶

*———————————–*

مقدمه :

ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک، یکی از شایع ترین ویروس هایی است که در انسان عفونت زایی         می کند. عفونت های ایجاد شده توسط این ویروس  سالانه میلیون ها نفر را در سراسر جهان درگیر می کند.این بیمارها می توانند از یک تبخال معمولی که بصورت ضایعات وزیکولار بر روی پوست و غشاهای مخاطی است تا ضایعات و عفونت هایی در سیستم اعصاب مرکزی که سبب مننژیت، آنسفالیت و مرگ می شود بروز کنند (۱۸,۷۸).ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک بیشتر نیمه بالایی بدن انسان را درگیر می کند و این ویروس می تواند از طریق تماس با بزاق آلوده دهان منتقل شود. امروزه درمان های متعددی برای عفونت های هرپسی بدست آمده که از جمله می توان به آسیکلوویر، فم سیکلوویر، والاسیکلوویر، ویدارابین و غیره اشاره نمود (۶۸ ,۳۵).داروهای فوق الذکر آنالوگ های نوکلئوزیدی بوده و بر اساس مهار آنزیم های DNA پلی مراز ویروس عمل می کنند و با ایجاد اختلال در همانند سازی ویروس از تکثیر آن جلوگیری می کنند.داروی انتخابی در درمان  HSV(Herpes Simplex Virus)، آسیکلوویر است که این دارو برای فعالیت خود به تیمیدین کیناز ویروس نیاز دارد. امروزه گزارشاتی مبنی بر مقاومت ویروس به داروی ذکر شده انتشار یافته که دراثر فقدان فعالیت تیمیدین کیناز، این دارو نمی تواند اثر درمانی خود را اعمال کند.همچنین عوارض جانبی آن، محدودیت مصرف دردوران شیردهی، هزینه های بالای این داروها، پیچیدگی ساختار شیمیایی داروها که باعث شده به طور مصنوعی قابل سنتز باشند از جمله دلایلی هستند که جایگزین کردن داروهای گیاهی را به جای داروهای شیمیایی تقویت می کنند (۲۷,۶۱,۶۳).در فصل دوم این پایان نامه به طور کامل به بحث پیرامون این ویروس و مشخصات آن پرداخته شده است.با توجه به موارد ذکر شده و همینطور مطالعات چند هزار ساله در مورد گیاهان دارویی این امر به اثبات رسیده که داروهای با منشا گیاهی دارای عوارض جانبی کمتری می باشند. گیاهان دارویی منابع طبیعی مهمی هستند که از گذشته های دور مورد توجه انسان بوده اند که انسان ها در درمان بسیاری از بیماری ها و تسکین دردها بطور تجربی از آنها استفاده نموده اند. ماده موثره ترکیبات گیاهی بصورت مصنوعی قابل سنتز نمی باشند و این امر سبب شده دانشمندان و داروسازان از خود این گیاهان برای ساخت داروهای موثر در درمان بیماری ها استفاده نمایند.تحقیقات امروزی نشان داده که درگیاهان ترکیبات مختلف با اثرات متفاوت وجود داردکه در بیشتر موارد اثر درمانی گیاه مربوط به این ترکیبات می باشد. باتوجه به اثرات نامطلوب مواد صناعی واثرات سوء آنها امروزه گرایش زیادی به استفاده از گیاهان دارویی دیده می شود. گیاهان دارویی در پزشکی سنتی بسیاری از کشورها برای درمان بسیاری از بیماری ها به کار می روند. بدیهی است که کشور ایران به علت دارا بودن شرایط گوناگون آب و هوایی و خاک های متنوع دارای فلور گیاهی بی مانندی است که این گیاهان بخش عمده ای از طب سنتی ایران را تشکیل می دهند که دارای اثرات درمانی شناخته شده ای هستند که مطالعه این منابع عظیم در روند توسعه و پیشرفت ساختار دارو درمانی کشور بسیار نقش مفیدی خواهد داشت (۵۷,۸۳).پژوهش ها نشان داده اند که برخی از این گیاهان دارویی دارای اثرات ضد ویروسی نیز هستند و عصاره بعضی از گیاهان بعنوان عوامل ضد ویروسی توصیف شده اند (۸۲).یکی از این گیاهان دارویی گیاه مرزه با نام علمی satureja hortensis L. می باشد  که در طب سنتی کاربردهای زیادی دارد. این گیاه متعلق به خانواده نعناع (lamiaceae) می باشد و شامل حدود ۲۰۰ گونه از گیاهان، درختچه ها و گیاهان معطر عمدتاً با توزیع گسترده در منطقه ی مدیترانه، آسیا و آمریکای شمالی می باشد (۷۲).این گیاه غنی از اسانس است و در آن اجزاء و ترکیبات مختلفی وجود دارد و هر کدام از این ترکیبات دارای خواص متنوعی می باشند بسیاری از آنها بعنوان عامل طعم دهنده در غذا و بسیاری دیگر برای اهداف دارویی مورد استفاده قرار می گیرد.همچنین این گیاه دارای خواص زیادی برای درمان بسیاری از بیماری هاست که میتوان به خاصیت ضدویروسی، ضدباکتریایی، ضدقارچی، ضددرد، ضدآرتریت، ضدسرطان، ضدالتهاب، ضدکرم، ضداکسیدان، ضداسپام، معرق، ضداسهال، هضم کننده غذا، خلط آور، مسکن درد دندان، محرک قوی معده، ضدعفونی کننده و… اشاره کرد (۷).از کارواکرول موجود در آن در تولید محصولات بهداشتی، بعنوان ضد عفونی و در اسپری ها خوشبو کننده و بعنوان دافع حشرات به طور گسترده استفاده می شود و همینطور در تهیه ی برخی اسانس های مصنوعی استفاده می شود (۱۳).در بخش گیاه شناسی از فصل دوم بطور کامل در مورد این گیاه و اثرات آن توضیح داده شده است.دراین پژوهش جهت دستیابی به داروهای موثر علیه ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک برآن شدیم که با توجه به موارد استفاده فراوان ازعصاره دارویی گیاه مرزه در درمان بیماری های مختلف، فعالیت ضد ویروسی عصاره این گیاه را برعلیه هرپس سیمپلکس تیپ یک در کشت سلول انسانی مانند سلول Hela بررسی نماییم .سلول  Helaاز سلول های سرطان دهانه رحم انسان به دست آمده، این سلول میزبان مناسبی برای ویروس فوق می باشد و اثرات سایتوپاتیک ناشی از تکثیر ویروس به خوبی در آن مشخص می شود.

اهداف تحقیق را می توان این گونه بیان کرد :

۱- تعیین اثر غلظت های مختلف عصاره گیاه مرزه بر سلول انسانی.

۲- تعیین اثر مستقیم ضد ویروسی عصاره گیاه مرزه بر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک.

۳- تعیین اثر مهارکنندگی عصاره گیاه مرزه بر مراحل مختلف تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک در کشت سلول انسانی.

۴- تعیین اثر ضد ویروسی رقت های مختلف عصاره گیاه مرزه بر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک در کشت سلول انسانی.

فرضیه تحقیق :

غلظت های مختلف عصاره گیاهی مرزه بر روی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک اثر توکسیک دارد.

 عصاره گیاهی مرزه به طور مستقیم باعث غیر فعال شدن ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک می شود.

عصاره گیاهی مرزه به طور مستقیم باعث مهار تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک می شود.

سوالات تحقیق :

آیا غلظت های مختلف عصاره گیاه مرزه اثر توکسیک مختلف و متفاوت بر سلول انسانی دارد؟

آیا عصاره گیاهی مرزه به طور مستقیم اثر ضد ویروسی بر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک دارد؟

آیا عصاره گیاهی مرزه اثر مهارکنندگی بر تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک دارد؟

عصاره گیاهی مرزه روی چه فازی ازتکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک اثر مهار کننده دارد؟