ترجمه وتحقیق قاعده المومنون عند شروطهم (با تأکید بر کتاب القواعد الفقهیه آیت الله سید حسن موسوی بجنوردی)

فصل اول؛ کلیـّات طرح

مقدمه

بیان مسئله

اهداف تحقیق

ضرورت انجام تحقیق

پرسش های تحقیق

پیشینه نظری

الف) مبانی نظری

ب) چکیده تحقیقات انجام شده

روش اجرای تحقیق

فصل دوم؛ کلیّات ومفاهـیم

مفهوم قاعده

معنای لغوی قاعده

قاعده در اصطلاح و فقه

مجموع قواعد فقهی

مقایسه قاعده فقهی با دیگر قواعد

تفاوت قاعده فقهی و قاعده اصولی

تفاوت قاعده فقهی ونظریه فقهی

تفاوت قاعده فقهی و مسئله فقهی

تفاوت قاعده فقهی وقاعده حقوقی

مفهوم شرط

معنای اصطلاحی شرط

فرق سبب و شرط

معنای شرط از دیدگاه بجنوردی

مفهوم عقد

معنای لغوی عقد

معنای اصطلاحی عقد

تعریف اصطلاحی عقد ازمنظر بجنوردی

ملاک تشخیص عقد

الفاظ مترادف عقد در فقه و حقوق

رابطه شرط  با عقد

اقسام عقود

دسته بندی عقود به اعتبار داشتن عنوان آنها

الف) عقود معیّنـه

ب) عقود غیر معیّنـه

اقسام عقود به اعتبار استقلال و عدم استقلال

الف) عقد اصلی

ب) عقد تبعی

اقسام عقد به اعتبار تملیک یا تعهد

الف) عقد تملیکی

ب) عقد عهدی

اقسام عقد به اعتبار لزوم و جواز

الف) عقد لازم

ب) عقد جایز

ج) عقد خیاری

اقسام عقد به اعتبار قطعی بودن و عدم قطعی بودن عقد و آثار آن

الف) عقد منجّـز

ب) عقد معلّق

صور احتمالی عقد معلّق

عقد معلّق از منظر علمای امامیه

دلایل مخالفین صحت عقد معلّق

اقسام عقد به اعتبار تعهد و عدم تعهد طرف مقابل

الف) عقد معوّض

ب) عقد غیر معوّض

تفاوتهای عقد معوّض با عقد غیر معوّض

اقسام عقد به اعتبار قابلیت فسخ

الف)عقد قابل فسخ

ب) عقد غیر قابل فسخ

اقسام عقد به اعتبار قبول قید یا شرط

الف) عقد مطلق

ب) عقد مشروط

ارتباط شرط اصلی و عقد

فصل سوم؛ شرط ضمن عقد

شرط ضمن عقد

شرط ضمن عقدوچگونگی اتصال شرط به عقد

شرط ضمن عقد از حیث نحوه اتصال به عقود

الف) شرط مصرّح

شرط تبانی(بنـایی)

شرط الحاقی وابتدایی

الف)‌تبـادر

ب)روایـات

ج) شمول ادله عقـود

د) اجمــاع

شرط صریح وضمنی

تفاوت شرط ضمنی و شرط تبانی

وابستگی شرط ضمنی به عقد

الف) عقل و بداهت

ب) قانـون

ج) عرف وعادات قراردادها

اقسام شرط

تقسیم شرط به اعتبار اثرآن درعقد

تقسیم شرط به اعتبار مبنا

الف) تکوینی

ب) تشریعی

تقسیم شرط به اعتبار نفوذ آن درعقد

شروط باطل

شروط باطلی که مفسدعقدنیست

الف)شرطی که انجام آن غیرمقدورباشد

ب)شرطی که در آن نفع وفایده نباشد

ج)شرطی که نامشروع باشد

) شرط خلاف قانون واحکام شرع

) شرط خلاف نظم عمومی واخلاق حسنه

آثاربطلان شرط

الف) در صورت غیر مقدور بودن

ب) در صورت بی فایده بودن

ج) در صورت نامشروع بودن

شروط باطلی که موجب بطلان عقد میشود

الف) شرط خلاف مقتضای عقد

ب)شرط مجهولی که جهل به آن موجب جهل به عوضین شود

شروط صحیح

الف) شرط صفت

ب) شرط فعل

ج) شرط نتیجه

تخلف ازشرط واثرآن درروابط طرفین

الف) تخلف ازشرط صفت

ب) تخلف ازشرط فعل

ج)تخلف از شرط نتیجه

مبنا اعتبار شرط ضمن عقد

الف) عمومات صحت معاملات

ب) دلیل وفای شرط

شروط ضمن عقد جایز

فصل چهارم؛ قاعده المؤمنون عندشروطهم(ماهیت و اعتبار سنجی)

تحلیل قاعده شروط

الف)المؤمنون (المسلمون)

ب)عند

ج) شروط

منظور از شرط در قاعده «المؤمنون عند شروطهم»

اخباری یا انشایی بودن جمله«المؤمنون عند شروطهم

دلیل بر انشایی بودن قول پیامبر(ص) در قاعده

تعریف مشروطٌ له و مشروطٌ علیه

مفهوم قاعده شروط

وجوب وفای به شرط به عنوان تکلیف شرعی

فصل پنجم؛ شرایط صحت شروط ضمن عقد

شرط قدرت

الف) شرط قدرت در شرط فعل

ب) شرط قدرت در شرط نتیجه

ج) شرط قدرت در شرط صفت

شرط نتیجه

علل بطلان شرط غیر مقدور

الف) اجماع

ب) غرر

ج) عدم تسلیم

جایزبودن شرط

شرط بر دو نوع اطلاق می¬شود

الف) شرط به طور مطلق و منظور آن نفس التزام در ضمن عقد

ب) شرط بطور مطلق و منظور آن متعلق شرط یا بیان ملتزمٌ به

معنای جواز شرط

غرض عقلایی

ایراد بر غرض عقلایی

مؤافقت با کتاب و سنت

دلیل بطلان شروط مخالف کتاب و سنت

الف) روایت

ب) اجماع

منظور از کتاب در شرط مخالف کتاب و سنت

مشکل اساسی در شرط مخالف با کتاب و سنت

قاعده و اصل در موارد مشکوک

مرجع تشخیص مخالفت کتاب و سنت

عدم مخالفت با مقتضای عقد

انواع مقتضی

الف) مقتضای ذات عقد

ب) مقتضای اطلاق عقد

نمونه هایی از شروط منافی مقتضای عقد

علت بطلان شروط منافی مقتضای عقد

اشکال بربطلان شرط مخالف مقتضای عقد

جواب اشکال

ضابطه شناخت شروط منافی مقتضای عقد

الف) گاه منشئات عقد را عاقد ایجاد می¬کند

ب) ) گاه منشئات درضمن عقد ایجاد می¬شود

حکم شرط منافی با مقتضای عقد از نظربطلان و عدم بطلان عقد و شرط

دلیل بطلان عقد در شرط منافی با مقتضای عقد

مجهول نبودن مورد معامله

دلایل بطلان شرط مجهول

الف) روایات

ب) اجماع

یک پرسش

معاملاتی که جهل و غرر ضرری به صحت آن نمیرساند

شرط، مستلزم امر محال نباشد

شرط درمتن عقد بیان شده باشد

شرط، منجّز باشد

فصل ششم؛ مدارک قاعده

آیات

روایات

نوع اول روایت

نوع دوم روایت

دلالت روایات   بنا عقلاء

اجماع

تابعیت شرط از عقد

فصل هفتم نتیجه گیری و پیشنهادات